Hala łukowa TG a ABM

Przedmowa (2015)

Oryginalny tekst tego artykułu został opublikowany w 2005 roku. Czas upływających lat, w naturalnej konsekwencji dla ABM – pierwszego, choć niedoskonałego systemu hal łukowych – przyniósł dwie katastrofy budowlane tego systemu. Inwestycje dachów łukowych zaprojektowanych w technologii ABM na obiektach użyteczności publicznej zostały zablokowane przez PINB, a głos w sprawie bezpieczeństwa ABM zabrał Sąd Najwyższy.

Hale łukowe „Wonder buildings”

W międzyczasie pojawił się na polskim rynku nowy system prefabrykowanych hal łukowych o systemowej nazwie „Wonder Buildings”. W naszym kraju znany jest pod marką handlową (drugą z kolei) słowackiego producenta. To następca technologii ABM.  Obecnie jest wycofaną z rynku USA technologią lat 80-tych. Przeszłą generacją hal o profilu pełnego łuku.

Hale łukowe TG Buildings

W ostatnich latach system TG Buildings ewoluował w kolejną, najnowszą generację linii do produkcji hal łukowych. Obecnie jest wytwarzany na – jednej z dwóch na świecie – zrobotyzowanej linii do tłoczenia łuków, z kolorowej blachy Galvalume Plus Pre-coat i z 35 letnią gwarancją na korozję.

 „Hala łukowa TG a ABM”

Historia samonośnych hal łukowych.

System ABM Buildings to protoplasta wszystkich obecnych systemów łukowych hal samonośnych. Jest to system walcowania łuków o profilu głębokiego trapezu z rolowanej blachy. Nazwa pochodzi od „Automatic Buildings Machine” – przewoźnej maszyny, umożliwiającej wyginanie blachy w łuk, z którego wykonywane jest zadaszenie. System ten powstał na początku lat 70-tych i powszechnie istniał na amerykańskich budowach do (maksymalnie) wczesnych lat 90. Wymyślony i wykorzystywany był najczęściej do szybkiej budowy obiektów w miejscu posadowienia bez dodatkowych materiałów budowlanych. Użytkownikiem ABM Buildings były przede wszystkim amerykańskie siły zbrojne, choć z czasem zyskał dużą popularność w budowie zadaszeń cywilnych. Obecnie w USA stanowi margines produkcji hal stalowych, będąc jednocześnie najprostszym sposobem na uzyskanie zadaszonych powierzchni.

Rosnące wymagania techniczne i jakościowe, oraz poszukiwania uniwersalnego produktu, spowodowały ewolucję systemu ABM Buildings w obecnie produkowane całkowicie prefabrykowane systemy hal łukowych. Ze względu na ogromną elastyczność – małe gabaryty elementów łukowych służących do montażu łuków konstrukcji, możliwość demontażu i przeniesienia hali w inne miejsce bez zniszczenia jakichkolwiek elementów – pod koniec lat 90. nastąpił rozkwit rynku samonośnych, prefabrykowanych, stalowych budynków łukowych, który trwa do dziś.

Co to znaczy: systemowa hala łukowa TG Buildings?

Wszystkie prefabrykowane hale łukowe na rynku USA – jak i te sprzedawane w świecie – produkuje się w kilku fabrykach. Z tego względu powstało różnorakie nazewnictwo systemów, przyporządkowane do poszczególnych rynków, oraz do dystrybutorów. Z uwagi na różnice klimatyczne na obu kontynentach, na bazie produktu amerykańskiego, powstał system TG Buildings, który jest dedykowany Polsce oraz rynkowi Unii Europejskiej. Zawiera typoszereg hal skonstruowanych pod obciążenia statyczne zgodne z Polskimi Normami i normami europejskimi: Eurocode 1 PN-EN 1991-1-1, Eurocode 1 PN-EN 1991-1-3, Eurocode 1 PN-EN 1991-1-4, Eurocode 7 PN-EN 1997-2, Eurocode 8 PN-EN 1998-1.

Jak produkuje się przęsła (łuki) hali łukowej.

ABM

Technologia ABM to przęsła łukowe wytwarzane i montowanych bezpośrednio na placu budowy. Do walcowania i gięcia profilu łuków wykorzystuje się przewoźną maszynę: MIC-120, lub MIC- 240. Produkcja łuku następuje w sposób ciągły – wykonywany jest cały profil łuku. Do produkcji używa się miękkiej blachy ocynkowanej, lub powlekanej poliestrem. Ze wzgędu na ograniczenia walcarki, nie ma możliwości walcowania blach powlekanych aluminium (alucynku). Nie ma także możliwości zmiany kształtu. Przęsła oparte są wyłącznie na łuku kołowym.

Pełny zakres budowy realizuje na miejscu u klienta ekipa budowlana wyposażona w jedną z opisanych maszyn. Prefabrykacja łuków jak i ich montaż, odbywa się w całości na placu budowy. Zmontowanej hali łukowej nie da się zdemnontować bez jej zniszczenia.

TG Buildings

Systemowa hala łukowa TG Buildings jest całkowicie wyprodukowana w formie prefabrykatów w zakładzie. Każdy łuk składa się z kilku przęseł przeznaczonych do skręcania śrubami. Na plac budowy dostarcza się zapakowane w paletach elementy przęseł łukowych wraz ze wszystkimi akcesoriami i śrubami potrzebnymi do montażu hali. Jako kompletny zestaw: „BUILDING KIT”. Każdy panel przęsła jest perforowany i przygotowany do skręcenia za pomocą śrub. Łatwość montażu hali TG Buildings jest tak duża, że na podstawie instrukcji, może ją wykonać każda niewykwalifikowana 3-4 osobowa ekipa. W USA by ograniczyć koszty pracy nakładczej, np. garaż czy hangar na łodzie, swobodnie montują członkowie rodziny.

Nowa technologia umożliwa dowolne kształtowanie łuków. Ze względu na wytrzymałość, produkowane są przęsła łukowe oparte na łuku eliptycznych, czy też elementy prostych ścian czy dwuspadowych dachów. Wszystkie hale TG  Buildings mają 25 lat gwarancji na korozję, bez względu na liczbę montaży czy demontaży.

Montaż i demontaż hali łukowej.

[column-group][column]

Dach łukowy ABM (zdjęcie 2005) – montaż na rąbek stojący

[/column][column]

Hala łukowa TG Buildings (zdjęcie 2005) – blacha Galvalume

[/column][column]

Hala łukowa TG buildings (zdjęcie 2015) – blacha Galvalume Pre-coat

[/column][/column-group][column-group][column]

Przęsła łukowe ABM łączy się ze sobą na rąbek stojący i zawalcowuje pod kątem po łukowej krawędzi – podobnie jak dachowe obróbki blacharskie. Łuku nie da się zdemontować bez zniszczenia. Po demontażu hala nadaje się na złom.

[/column][column span=”2″]

Przęsła hali TG Buildings, jak i poszczególne panele, łączy się za pomocą śrub. Można je demontować i ponownie montować dowolną ilość razy, bez zniszczeń i utraty gwarancji. Cała hala łukowa TG może być powiększana / skracana przez dodanie / zdemontowanie przęseł łukowych.

[/column][/column-group]

Koszt hali łukowej ABM

ABM jest najprostszym systemem łukowych dachów i zadaszeń na świecie. Każda hala łukowa wytwarzana jest na już placu budowy. Do wzniesienia konstrukcji łukowej wymaga maszyny walcującej blachę w trapez i kształtującej ją w łuk, oraz ekipy budowlanej łączącej gotowe łuki na – opisany powyżej – rąbek stojący. Ponieważ ABM nie posiada dodatkowych elementów systemowych, na koszty zadaszenia w systemie ABM składa się tylko cen blachy (w większości zastosowań: powlekanej poliestrem blachy ocynkowanej), praca maszyny i robocizna.

Istotną kwestią jest materiał użyty do produkcji hali. Zgodnie z opisem powyżej, wszystkie bez wyjątku systemowe hale  łukowe TG Buildings są wykonane z blachy S350GD pokrytej aluminium i cynkiem.

Takiej blachy nie da się walcować. Maksymalną twardością blachy możliwej do przewalcowania maszyną MIC jest klasa S280GD – a więc 30% słabsza. Do tego pokryta poliestrem a nie alucynkiem. Dlaczego? Niezależnie od twardości samego materiału, pokrycie blachy powłoką aluminiową utwardza powierzchnię utrudniając obróbkę i uniemożliwiając walcowanie.

Koszt hali łukowej TG

Hala łukowa TG Buildings to system gotowych budowli (prefabrykowanych hal łukowych). Do ich produkcji używana jest wyłącznie blacha Galvalume® S350GD, pokryta stopem alucynkowym lub alucynkowa Galvalume Plus® dodatkowo powleczona lakierem. Łuki składają się z paneli. Panele łuków kształtowane są pojedynczo, cyfrowymi prasami krawędziowymi. To właśnie dlatego hale łukowe TG Buildings mają proste ściany czy dwuspadowe dachy. Prasowane są także otwory pod śruby montażowe, co zapewnia pełną powtarzalność i idealną wręcz dokładność pasowania otworów. Każda hala łukowa TG wyprodukowana jest w fabryce w USA – gdzie przed wysyłką poddawany jest drobiazgowej kontroli jakości, albo w Izraelu – zgodnie ze standardem ISO 9001:2008.  Produkcja odbywa się przez 11 miesięcy w roku, a 1 miesiąc (luty) przeznaczony jest na konserwację i rekalibrację maszyn. Hale łukowe, łącznie ze ścianami czy konektorami bazowymi, produkowane są dla konkretnego klienta pod indywidualne zamówienie. Cena hali łukowej TG Buildings to suma kosztów zaawansowanej technologii prefabrykowanych, samonośnych hal łukowych (z najbardziej wytrzymałego materiału wśród konkurencyjnych hal o przekroju łukowym) i transportu do Polski.